Ludzie żagli
Teresa Remiszewska-Damsz
Ur. 19 czerwca 1928 r. w Międzychodzie, zm. 2 marca 2002 r. w Gdyni - żeglarka, jachtowy kapitan żeglugi wielkiej /1961.06.13/, instruktor żeglarstwa, harcmistrz Związku Harcerstwa Polskiego i członek Rady Harcerskiego Kręgu Morskiego, prekursorka samotnego kobiecego żeglarstwa w Polsce.
Międzychodzki epizod w życiu Teresy nie trwał długo - jako kilkumiesięczne
niemowlę, wraz z rodzicami wyjechała się do szybko rozwijającej się Gdyni,
dokąd skierował jej ojca Kazimierza, Bank Gospodarstwa Krajowego. Tu skończyła
szkołę powszechną, a po wojennym epizodzie w Krakowie, zdała także w 1946 r.
maturę. Tu też zaraz po wojnie stawiała pierwsze kroki w żeglarstwie.
Studiowała psychologię na Uniwersytecie Jagiellońskim, w Krakowie też poznała swojego męża, wraz z którym zamieszkała na kilkanaście lat w Nowej Hucie. Po październiku 1956 r. powróciła do żeglarstwa, zdobywając kolejne szczeble wtajemniczenia, aż po stopień jachtowego kapitana żeglugi wielkiej. Równocześnie była działaczem żeglarskim i instruktorem żeglarstwa.
Aktywnie uczestniczyła w działalności YK „Budowlani” w Nowej Hucie, a w okresach letnich - CWM Gdynia i HOM Puck. Po rozwodzie przeniosła się wraz z dziećmi: Andrzejem i Danutą do Gdyni, gdzie pracowała na utrzymanie rodziny w klubach „Gryf” i „Stal”, a następnie w Stoczni im. Komuny Paryskiej. Mimo ciężkiej sytuacji mieszkaniowej i ekonomicznej nie przestała żeglować.
W 1970 r. odbyła jako pierwsza kobieta w Polsce i jedna z kilku pierwszych na świecie krótki samotny rejs po Bałtyku /690 Mm/ na użyczonym przez COŻ Trzebież jachcie „Zenit” /typu Vega/. Rejs był sukcesem, przyniósł jej III nagrodę Rejs Roku 1970, dziennikarze okrzyknęli ją Pierwszą Damą Bałtyku. Niespodziewana popularność pozwoliła jej ujawnić prawdziwy cel: start w Transatlantyckich Regatach Samotnych Żeglarzy OSTAR’72 na trasie Plymouth – Newport, imprezie której ranga była wówczas równa olimpiadzie. Regaty odbyły się latem 1972 r. Remiszewska wystartowała na adaptowanym turystycznym jachcie „Komodor”. Rejs przez Atlantyk trwał 57 dni, 3 godziny i 18 minut, lecz okoliczności były niecodzienne, większość trasy „Komodor” przebył z pękniętym głównym masztem, walcząc o przetrwanie zamiast o zwycięstwo.
Remiszewska zdobyła uznanie wstrzemięźliwych Anglików i nagrodę „Za najlepszą pracę żeglarską”. Otrzymała również za rejs nagrodę specjalną Rejs Roku 1972. Rejs i przygotowania do niego opisała w wydanej w 1976 r. przez krakowskie Wydawnictwo Literackie książce „Z goryczy soli moja radość".
Podczas krótkiego pobytu w Stanach Zjednoczonych poznała Jerzego Damsza, lotnika-emigranta, ostatniego z dowódców 307 Dywizjonu Myśliwców Nocnych „Lwowskie Puchacze”, z którym wkrótce po jego powrocie do kraju wzięła ślub. Niestety niepowodzeniem zakończyła się próba uzyskania zgody władz na zorganizowanie pierwszego w historii samotnego kobiecego rejsu dookoła świata.
Na przełomie lat 70. i 80. pracowała w redakcji pisma „Żagle i jachting motorowy”. Była członkiem NSZZ „Solidarność”, pracowała w komisji ochrony środowiska przy Krajowej Komisji Porozumiewawczej NSZZ „Solidarność”. Za działalność niezależną w stanie wojennym została zatrzymana 23 grudnia 1982 r., następnie aresztowana od 24 grudnia 1982 r. do 21 marca 1983 r., ostatecznie postępowanie przeciwko niej umorzono w 1983 r.
Przetłumaczyła /pod pseudonimem Urszula Karpińska/ wydaną w podziemiu pracę Normana Daviesa „Biały orzeł, czerwona gwiazda”. Zmarła w Gdyni na zawał serca 2 marca 2002 r., pochowana została obok męża na sopockim cmentarzu.
Została odznaczona m.in. honorową odznaką Zasłużony Działacz Żeglarstwa Polskiego /1965.11.14/, tytułem Członek Honorowy PZŻ /1995.05.02/. W 2003 r. głosami internautów umieszczona została w Panteonie Gdyńskim obok takich postaci jak: Stefan Żeromski, Eugeniusz Kwiatkowski, Leonid Teliga, Franciszka Cegielska. Od roku 2004 r., w lipcu, w Międzychodzie odbywa się Festiwal Szanty im. Teresy Remiszewskiej.
Studiowała psychologię na Uniwersytecie Jagiellońskim, w Krakowie też poznała swojego męża, wraz z którym zamieszkała na kilkanaście lat w Nowej Hucie. Po październiku 1956 r. powróciła do żeglarstwa, zdobywając kolejne szczeble wtajemniczenia, aż po stopień jachtowego kapitana żeglugi wielkiej. Równocześnie była działaczem żeglarskim i instruktorem żeglarstwa.
Aktywnie uczestniczyła w działalności YK „Budowlani” w Nowej Hucie, a w okresach letnich - CWM Gdynia i HOM Puck. Po rozwodzie przeniosła się wraz z dziećmi: Andrzejem i Danutą do Gdyni, gdzie pracowała na utrzymanie rodziny w klubach „Gryf” i „Stal”, a następnie w Stoczni im. Komuny Paryskiej. Mimo ciężkiej sytuacji mieszkaniowej i ekonomicznej nie przestała żeglować.
W 1970 r. odbyła jako pierwsza kobieta w Polsce i jedna z kilku pierwszych na świecie krótki samotny rejs po Bałtyku /690 Mm/ na użyczonym przez COŻ Trzebież jachcie „Zenit” /typu Vega/. Rejs był sukcesem, przyniósł jej III nagrodę Rejs Roku 1970, dziennikarze okrzyknęli ją Pierwszą Damą Bałtyku. Niespodziewana popularność pozwoliła jej ujawnić prawdziwy cel: start w Transatlantyckich Regatach Samotnych Żeglarzy OSTAR’72 na trasie Plymouth – Newport, imprezie której ranga była wówczas równa olimpiadzie. Regaty odbyły się latem 1972 r. Remiszewska wystartowała na adaptowanym turystycznym jachcie „Komodor”. Rejs przez Atlantyk trwał 57 dni, 3 godziny i 18 minut, lecz okoliczności były niecodzienne, większość trasy „Komodor” przebył z pękniętym głównym masztem, walcząc o przetrwanie zamiast o zwycięstwo.
Remiszewska zdobyła uznanie wstrzemięźliwych Anglików i nagrodę „Za najlepszą pracę żeglarską”. Otrzymała również za rejs nagrodę specjalną Rejs Roku 1972. Rejs i przygotowania do niego opisała w wydanej w 1976 r. przez krakowskie Wydawnictwo Literackie książce „Z goryczy soli moja radość".
Podczas krótkiego pobytu w Stanach Zjednoczonych poznała Jerzego Damsza, lotnika-emigranta, ostatniego z dowódców 307 Dywizjonu Myśliwców Nocnych „Lwowskie Puchacze”, z którym wkrótce po jego powrocie do kraju wzięła ślub. Niestety niepowodzeniem zakończyła się próba uzyskania zgody władz na zorganizowanie pierwszego w historii samotnego kobiecego rejsu dookoła świata.
Na przełomie lat 70. i 80. pracowała w redakcji pisma „Żagle i jachting motorowy”. Była członkiem NSZZ „Solidarność”, pracowała w komisji ochrony środowiska przy Krajowej Komisji Porozumiewawczej NSZZ „Solidarność”. Za działalność niezależną w stanie wojennym została zatrzymana 23 grudnia 1982 r., następnie aresztowana od 24 grudnia 1982 r. do 21 marca 1983 r., ostatecznie postępowanie przeciwko niej umorzono w 1983 r.
Przetłumaczyła /pod pseudonimem Urszula Karpińska/ wydaną w podziemiu pracę Normana Daviesa „Biały orzeł, czerwona gwiazda”. Zmarła w Gdyni na zawał serca 2 marca 2002 r., pochowana została obok męża na sopockim cmentarzu.
Została odznaczona m.in. honorową odznaką Zasłużony Działacz Żeglarstwa Polskiego /1965.11.14/, tytułem Członek Honorowy PZŻ /1995.05.02/. W 2003 r. głosami internautów umieszczona została w Panteonie Gdyńskim obok takich postaci jak: Stefan Żeromski, Eugeniusz Kwiatkowski, Leonid Teliga, Franciszka Cegielska. Od roku 2004 r., w lipcu, w Międzychodzie odbywa się Festiwal Szanty im. Teresy Remiszewskiej.